Εδώ πάνω, στην Ολλανδία, είναι πολύ ψηλά στη Γή. Ανηφόρα και γλίτσα. Στο χώμα, στον μουσκεμένον αέρα, στα πανέμορφα πλακόστρωτα, στους τοίχους. Ο ήλιος το σκέπτεται πολύ πριν ν' αναρριχηθεί ως εδώ πάνω, στο "βουνό" αυτό, του χάρτη. Κατάκοπος, με έναν παγωμένον ιδρώτα, σκαρφαλώνει αργά - αργά και όλως άθυμα. Να ξοδέψει λίγες από τις εναπομείνασες δυνάμεις του, από την σπατάλη που κάνει κάτω στη μέση της Γής, στη Μεσόγειο. Για να υπενθυμίσει και σε τούτους εδώ τους ειρηνικούς και φιλήσυχους πολίτες του Βορρά το καθήκον του και το δικό τους, που δεν σκάνε όμως και πολύ να τον περιμένουν. Κι όταν, εν τέλει, αυτός ο κατάκοπος απ' το σκαρφάλωμα ήλιος φθάσει ως εδώ, αφού χτυπήσει κάρτα παρουσίας, μετά αποσύρεται σύντομα στις μπανιέρες του κάθυγρου αέρα, ή της ίδιας της βροχής, ατέλειωτες - θά 'λεγες - ώρες και καταβρέχεται, ή λαγοκοιμάται, λουφάζει με τό 'να μάτι ανοιχτό, μέχρι να τον σκουντήσουν μερικές φορές την ημέρα, να πιάσει λίγη δουλειά στα πάρκα των γέρων και των γυμνασιόπαιδων...
Νύχτα πραγματική, στις 8 και 9 το "πρωί", βγαίνουν από τις ζεστές φωλιές τους, ντυμένοι με μία σιγουριά ρουτίνας, με ακρίβεια συνήθειας, πάνω στο ποδήλατο και πάνε πέρα - δώθε, αθόρυβοι, ακριβώς εκεί όπου τους πήγαν και χθες τα πεντάλ του ποδηλάτου... Κινούνται μέσ' στο σκοτάδι της ημέρας, όμορφοι, ήπιοι, ευγενικοί, πάνε στο σχολείο σαν να είναι ό,τι πιο φυσικό να είναι νύχτα στα μάτια τους, στην σιωπή τους, στο βλέμμα τους που κυττάει μόνο πέρα, πέρα, πέρα, στον προορισμό τους, στον σκοπό τους. Θα πρέπει να γίνει κάποια έκρηξη ακριβώς δίπλα τους, προκειμένου ν' αποσπασθούν, να κυττάξουν πέρα από την χθεσινή και προχθεσινή μνήμη τους. Και τέτοια έκρηξη δεν γίνεται. Η μόνη, η μόνη "έκρηξη", είναι εκείνη που βλέπεις πίσω στο μέσα μέρος του βλέμματός τους. Μιά στιγμιαία έκρηξη της μνήμης τους. Εσύ την διαπιστώνεις μόνο με μιά φευγαλέα λάμψη στο βλέμμα τους και στο στιγμιαίο κύτταγμα "αλλού". Όταν τους απαντήσεις στην ερώτηση αν είσαι πράγματι από την Ελλάδα: Ήλιος! Φώς! Θάλασσα! Το καταλαβαίνουν αρκετά εύκολα. Γιατί όλοι τους, σχεδόν (;) έχουν έρθει. Τ' αυτιά τους αντιλαμβάνονται τον ήχο, την ομιλία. Τις καταλήξεις... Και βλέπουν στο δέρμα σου την απορροφητικότητα από τόννους φωτός. Με λαχτάρα. Για λίγο όμως. Για 'κείνη την στιγμή της έκρηξης, που τους λοξοδρομεί για λίγο από τον προορισμό. Εύκολοι άνθρωποι. Οικείοι. Χαμογελάνε.
Εδώ, είναι ο τόπος τους. Είναι όμορφος - αν εξαιρέσεις ότι είναι σκοτεινός. Έχει έντονο και χαρακτηριστικό ύφος και χρώμα, σαν μιά διαρκής ζωγραφιά του Γιοχάννες Φερμέερ. Ή του Πάουλ Κλέε. Σκούρο το περιβάλλον, αλλά έντονα χρώματα στ' αντικείμενα... Έχει σαφές κοινωνικό χρώμα. Αδιατάρακτο μέσα στους χώρους τους. Δέχονται εύκολα τους επισκέπτες, ή τους μετανάστες, εφ' όσον εκείνοι ενσωματώνονται στο περιβάλλον τους. Είτε ως αριθμός - ποσοστό, είτε ως συμπεριφορά. Αρκεί να μην τους αλλοιώνει το κοινωνικό χωρόχρωμά τους.   Κάθε τόπος έχει την χλωρίδα και την πανίδα του. Είναι φυσικό. Ό,τι φυτρώνει σε κάθε περιβάλλον αυτό είναι το φυσικό. Γιατί ν' αλλοιώνεται, αλήθεια, από κάτι αταίριαστο; Η Γή χρωματίζεται, σε κάθε περιοχή, ως χαμαιλέων. Αυτή είναι και η ομορφιά της. Κάθε ιδιομορφία είναι ωραία. Και καλό να υπάρχει. Είτε γεωλογική, είτε πολιτισμική, κοινωνική, γλωσσική συνεπώς, στάση ζωής. Γιατί να "λειώνει", ν' αλλοιώνεται; Να χαλάει;  Φανταστείτε, ως ταξειδιώτες, να πηγαίνετε σ' έναν τόπο και να είναι "παγκοσμιοποιημένος", υπό την έννοια της απώλειας των ιδιομορφιών του...! Είναι σαν να μην πήγατε. Ή, καλύτερα, σαν να μην υπάρχει (πια).    

Λίγα λόγια για το φώς  

Όποιος γνωρίζει από την τεχνική της φωτογραφίας, θα το κατανοήσει αμέσως. Για τους μη ειδικούς, ας αναφέρω αυτά:Ο συνήθης αριθμός ASA, της μονάδας μέτρησης του φωτός στη φωτογραφία δηλαδή, αυτός που αντιστοιχεί στη ληπτική ικανότητα του φίλμ (παλαιώτερα και τώρα ψηφιακά, το ίδιο), είναι τα 100 ASA (ISO). Μ' αυτά "τραβάει" ο συνήθης φωτογράφος της απλής αναμνηστικής φωτογραφίας. Έως - συνήθως - τα 200 ASA. Όταν έχουμε 400 ΑSA, σημαίνει ότι το φίλμ, η ψηφιακή εγγραφή, έχει ικανότητα, "βλέπει", το διπλάσιο φώς από όσο τα 200 ASA. Και όταν "τραβάμε" με 400 ASA, έχουμε πάλι το διπλάσιο από αυτό των 200 ASA. Με 800 ASA, πάλι το διπλάσιο φώς από το προηγούμενο των 400 ASA. Όταν, λοιπόν, "τραβάμε" με 1.600 ASA, ή 3.200, σημαίνει ότι η φωτογραφία μας "βλέπει" και μέσα στη νύχτα. Γιατί τ' αναφέρω αυτά, τα ανιαρά και προφανώς κουραστικά; Για να δείξω ότι οι φωτογραφίες του Ντέλφτ, που βλέπετε, είναι "τραβηγμένες" με 1.600 και 3.200 ASA (!). Δηλαδή, παρ' ότι ήταν πρωί, 8 και 9 η ώρα, τράβαγα με ικανότητα λήψης νύχτας και παρά ταύτα ήταν πάλι τόσο λίγο το φώς, ώστε κάποιες φωτογραφίες είναι "κουνημένες". Επειδή ακριβώς η έλλειψη του φωτός με ανάγκαζε να "τραβάω" με ταχύτητες στην μηχανή μικρότερες του ενός δευτερολέπτου καί μάλιστα στο χέρι (!!). Χωρίς τρίποδο. Αλλά προσπαθώντας να είμαι εγώ, το σώμα μου, το... ακίνητο στήριγμα της μηχανής. Σ' αυτό βεβαίως "με βοηθά" η άλλοτε ιδιότητα του ελεύθερου σκοπευτή. Αλλά το θέμα αυτής της μικρής - όσο και κουραστικής -  ανάλυσης δεν είναι η δική μου ικανότητα, αλλά η κατάδειξη των συνθηκών στις οποίες ζούν οι άνθρωποι εδώ. Το φώς απουσιάζει. Ο αέρας είναι συνθηκών βύθισης στη θάλασσα, σε μιά στέρνα, φανταστείτε. Η υγρασία σαπίζει τα πάντα. Τρυπάει ως το κόκκαλο. Εδώ τους έλαχε (;) να ζούν όμως. Έτσι κυλάνε τις ρόδες του ποδηλάτου τους. Και θά 'λεγα, με μοιραία παραδοχή, ή ίσως με άγνοια άλλων συνθηκών, επιλογής, οπότε και με απουσία γκρίνιας...


Κείμενο Κωνσταντινος Τσιρος 
Φωτογραφικό υλικό Κωνσταντινος Τσιρος